با مطالعه کتاب ها و مقالاتی درباره ی رشد و تربیت کودکان و دیدن برنامه های تلویزیونی مرتبط شناخت بهتری نسبت به مراحل رشد و اصول تربیتی دارید. نکته مهم درباره ی دانش شما این نیست که حالا یک متخصص کودک یا روانشناس کودک شده اید بلکه حالا شما می دانید که کودک تان در چه مواردی نیاز به یک روانشناس کودک دارد.

تشخیص به موقع زمان طلایی فرزند شماست. زمان ارزشمندی که می تواند خطرات احتمالی را از او دور کند.

ساده ترین راه برای تشخیص زمان مراجعه به روانشناس کودک مشاهده ی دقیق رفتار فرزندتان است، منظور از دقیق مشاهده ی وسواس گونه نیست، بلکه مشاهده ای آگاهانه است.

رفتار هایی مانند افسردگی، اضطراباجتماعی پرخاشگری و انزوا را زنگ هشدار در نظر بگیرید. البته باید بدانید که هر یک از این خصلت ها در بعضی سنین طبیعی می باشند.

چه زمانی باید به روانشناس کودک مراجعه کنیم:

در اینجا ۷ مورد از نشانه هایی که با مشاهده آنها باید به روانشناس کودک مراجعه کنید را برایتان آورده ایم . البته در بعضی از مواقع با مشاهده حتی یکی از این نشانه ها باید با روانشناس مشورت کنید .

۱- مراحل رشد کودک

الگوی رشد کودک به شدت متاثر از ژن ها و ارثیه ی اوست.

اگر همسالان کودک دلبندتان حرف می زنند، راه می روند و مهارت های مربوط به دوران رشد را پشت سر می گذارند،

اما کودک شما هنوز آن مهارت ها را نیاموخته دقت کنید شاید این مسیله مربوط به ژنی باشد که از شما به ارث برده است اما در غیر این صورت به روانشناس کودک رجوع کنید.

سر منشا خلق و خو بیولوژیک انسان است مراعات خلق و خوی کودک تان را بکنید به طور مثال شاید او نافرمانی را از شما به ارث برده باشد، از شیوه های مناسب برای برخورد با او استفاده کنید.اگر با وجود همراهی شما باز هم از انجام تکالیف و توصیه های شما سرپیچی می کند،از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.

۲- مشاهده ترس  در کودک

ترس از موقعیت ها و افراد غریبه در 6-7 ماهگی پدیدار می شود.حدود 2 سالگی آغاز ترس از تاریکی کودکان و ترس کودک از تنها خوابیدن است و ممکن است تا 5 سالگی ادامه پیدا کند.سوال درباره ی ترس از مرگ و ترس از دست دادن والدین و عزیزان در 5-7 سالگی رخ می دهد.

ترس در این بازه های زمانی طبیعی ست، اما اگر شدت آن زیاد باشد و منجر به کابوس دیدن و اختلال در عملکرد کودک تان بشود و یا مدت آن به درازا بکشد، بهتر است با روانشناس کودک مشورت کنید.

۳- داشتن اضطراب بیش از اندازه

وقتی کودک به 6 ماهگی برسد جدا شدن از والدین یا سرپرست اصلی برایش اضطراب آور خواهد بود.کودک در مواجه با اضطراب جدایی گریه می کند، قشقرق به راه می اندازد، عصبانی می شود یا با شما قهر می کند،

در این مواقع به او احساس امنیت بدهید نشانه های اضطراب جدایی غالبا تا 3 سالگی افول می یابد.ترس و استرس از امتحان معمولا در دانش آموزان دیده می شود اما اگر این اضطراب موجب تنگی نفس، بی دقتی، تپش قلب و اختلال در عملکرد فرزندتان شده است، نیاز به روانشناس دارید.

۴- افسردگی، انزوا و احساسگناه کودک

عذاب وجدان و احساس گناه از دردناک ترین احساسات کودکان و نوجوانانی ست که والدین شان از یکدیگر جدا شده اند، بیماری سختی گرفته اند یا مرده اند.

اگر با گذشتن یک ماه از این حوادث، دلبندتان علایم افسردگی، اضطراب و انزوا را نشان می دهد، باید برای روان درمانی با یک روانشناس خوب اقدام کنید.

از نشانه های افسردگی در کودکان می توان به قطع ارتباط با دیگران، بازی نکردن با هم سالان، کم حرف شدن و به هم ریختگی الگوی خواب و غذا اشاره کرد.

لطفا فرزندتان را مجبور به انجام این کارها نکنید شاید رویدادی مثل اختلافات زناشویی شما، طلاق، مرگ عزیزان، سو استفاده جنسی، تصادف و یا حادثه ای که برای او رنج آور بوده است

موجب پدید آمدن این رفتارها در کودک شما شده باشد.

دیدن حوادث غیر مترقبه، و یا حتی خواندن و شنیدن آن ها می تواند برای کودک طاقت فرسا باشد افسردگی فقط بیماری بزرگسالان نیست، کودکان و به خصوص نوجوانان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.

کودکی منزوی که با دیگران ارتباط برقرار نمی کند، به صورت تان نگاه نمی کند، از لحاظ عاطفی سرد باشد یا هیجاناتش را ابراز نکند،

در گوشه ی دنجی غرق در افکار خودش بشود و مدت ها به چیزی خیره گردد باید در اولین فرصت با یک روانشناس متخصص کودک خوب ملاقات کند.

۵- لجبازی کودک

2 سالگی سن لجبازی کودکان است اما اگر او به مرور مدارا کردن را نیاموخته و تا 6 سالگی همچنان لجبازی می کند ممکن است نتواند روابطش را در بزرگسالی به خوبی مدیریت کند.

۶- عدم توجه و تمرکز

“به چی فکر می کنی؟ مشقتو بنویس”جمله ای که بعضی مادران ساعتی یکبار به فرزندشان متذکر می شوند ولی او که در عوالم خودش به سر می برد دقایقی بعد از تذکر مادر دوباره به جهان خیال سفر می کند.

اگر فرزندتان حواس پرت و بی دقت است، بعضی سوالات برگه ی امتحان را جا می اندازد، جزییات را نمی بیند و توصیه های شما را فراموش می کند، با یک روانشناس کودک مشاوره کنید.

عدم تمرکز به همراه بازیگوشی و فعالیت بی اندازه،ممکن است همان بیش فعالی معروف باشد.

۷- پرخاشگری

بروز هیجان خشم در هر سنی به شکل های متفاوت امکان پذیر است.

ممکن است کودکی در نوپایی، اشیا را پرتاب کند، در خردسالی هم بازی هایش را کتک بزند و در نوجوانی بد زبان و سرکش بشود و این شیوه های حل مساله تا پایان عمر با او باقی بماند.

پرخاشگری یا خشم های فروخورده روابط میان فردی را در بزرگسالی به چالش می کشند.

مدیریت خشم و رهایی از احساس تنفر و حقارت، مهارت های هستند که خوب است فرزندتان از همان کودکی فرا بگیرد.

بهتر است پیش از تولد کودک دلبندتان، از یک روانشناس بخواهید تا مهارت های فرزندپروری را به شما بیاموزد و شما را با نشانه های اختلالات رشدی و شخصیتی کودکان آشنا کند

تا با خیال بال و آغوشی عاشق و آگاه، پذیرای فرزند دلبندتان باشید.

معمولا والدین فکر می‌کنند که روانشناس و فعالیت‌های روان‌درمانی مختص بزرگسالان است و کودکان نیازی به خدمات روانشناختی ندارند.

برای از بین بردن این باور غلط باید به این نکته اشاره کرد که کودکان شرایط سنی خاصی دارند و این مسئله می‌تواند باعث بروز بیشتر، مشکلاتی مانند:

نابهنجاری‌های عاطفی و رفتاری در آن‌ها شود. شیوه مقابله درست با این مشکلات می‌تواند در دوره‌هایی بعدی زندگی کودک موثر باشد.

از این رو باید مشکلات و بدرفتاری‌های کودک و نوجوان جدی گرفته شود و برای رسیدگی به این مسئله والدین می‌توانند از یک روانشناس کودک یا روانشناس نوجوان کمک بگیرند

روانشناسی کودک چیست؟

روانشناسی کودک چیست؟

روانشناس کودک کیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

روانشناس کودک در چه سازمان ها و حوزه‌هایی فعالیت می‌کند؟

شیوه کار روانشناس کودک چگونه است؟

روانشناسی کودک یکی از گرایش ها و تخصص‌های روانشناسی است که از اصول پایه‌ای روانشناسی بالینی در زمینه‌های رشد کودک و نوجوان و آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان استفاده می‌کند.

هدف اصلی روانشناسی کودک: درک و فهم، پیشگیری، تشخیص و درمان مشکلات روانشناختی، رشدی، رفتاری و هیجانی در نوزادان، کودکان و تربیت نوجوانان و بعضا خانواده‌های آن‌ها می‌باشد.

چه بیماری های روانی در کودکان وجود دارد که در صورت عدم تشخیص و یا عدم درمان آن ، فرد را در بزرگسالی دچار عواقب ناگوار و بزهکاری میکند؟

روانشناس کودک کیست ؟

یک روانشناس کودک باید در زمینه مشکلات روانی و رفتاری‌ای که کودکان با آن‌ها روبه‌رو هستند مهارت و تخصص داشته باشد، مثلا باید بر مسائلی همچون:

• اتیسم کودکان
• بیش فعالی کودکان
• اختلال یادگیری در کودکان 
• اختلالات روانی کودکان مانند افسردگی و اضطراب کودک
• بدغذایی
• اختلالات خواب
• رفتارهایی مثل پرخاشگری
• تربیت جنسی کودک
• قلدری
• لجبازی
• عصبانیت 

در مواجه با کودک مسلط باشد. همچنین ایجاد اعتماد به نفس و تقوبت عزت نفس در کودکان، محیط مدرسه، پدر و مادر، فشارهای اجتماعی بر کودک و… نیز برای روانشناسان کودک بسیار مهم هستند.\

مسائلی که روانشناس کودک مورد بررسی قرار می‌دهد

روانشناس کودک مسائلی مانند کنترل هیجان کودک، آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان، رفتار والدین با فرزندان در دوره بلوغ، برخورد والدین با کودک، حسادت در کودکان، نشانه‌های کودک آزاری، تربیت جنسی کودکان، باید ها و نبایدهای فرزندپروری،  مراحل رشد جسمی و روانی کودک، نحوه‌ی برخورد با کودکان ،مشکلات گفتاری و… را مورد بررسی قرار میدهد .

ویژگی اصلی یک روانشناس کودک خوب این است که مراقبت از کودکان و صحبت کردن با آن‌ها را دوست داشته باشد و قادر به برقراری ارتباط خوب و صمیمانه‌ای با کودکان باشد.

او باید سعی کند که کودکان از روند درمان لذت ببرند و از آن ترسی نداشته باشند، به عبارت دیگر یک روانشناس کودک باید اعتماد کودکان را به دست آورد،

از توانایی پذیرش کودک برخوردار باشد و حس خوبی به او منتقل کند تا بتواند کودک را در روند درمان همراه خود سازد.

گاهی اوقات یک روانشناس کودک باید برای همراه شدن با کودک، خودش نیز رفتار و گفتار کودکانه پیش بگیرد، بنابراین یک روانشناس کودک باید ارتباط عمیقی با کودک درون خویش داشته باشد.

علاوه بر این یک روانشناس خوب باید بتواند با والدین کودکان نیز ارتباط موثری داشته باشد، زیرا در اغلب مواقع درمان مشکلات کودکان به همراه والدین آن‌ها صورت می‌گیرد و بعضا این والدین هستند که باید دست به تغییراتی در باورهای خود بزنند.

همچنین یک روانشناس کودک باید از پریشانی عاطفی در روند درمان جلوگیری کند و از بروز پاسخ‌های عاطفی و احساسی در ارتباط با کودک اجتناب کند.

شیوه کار روانشناس کودک

روانشناسان کودک فعالیت خود را تحت عنوان سنجش و تشخیص، مداخله، پیشگیری و مشورت پیش می‌برند. در ادامه به بررسی اجمالی ۴ روش کار روانشناسان کودک را برایتان آورده ایم :

مرحله اول : سنجش و تشخیص

این مسئله به بررسی ماهیت و شدت مشکل در همان ابتدای کار اشاره دارد.

روانشناس کودک باید بفهمد که کودک در چه مورد به کمک نیاز دارد و چه مدت است چنین مشکلی دارد؟ البته برای این کار روانشناس کودک باید از اطرافیان کودک مانند:

والدین، معلمان، روانشناسان مدرسه، پزشکان و… کمک بگیرد.

سنجش می‌تواند به وسیله مصاحبه، مشاهده رفتاری کودک و آزمون‌های روانشناختی صورت گیرد.

مرحله دوم : مداخله

برای بهبود وضعیت کودک و حل مشکل، روانشناس کودک خوب باید راهکارهایی متناسب با مشکل مورد نظر ارائه دهد. این راهکارها می‌توانند در چارچوب‌های مختلفی مانند:

بازی درمانی، رفتار درمانی، آموزش مدیریت تربیتی (آموزش شیوه اصلاح رفتار کودک در خانه به والدین)، مشاوره خانواده ، دارو درمانی و… باشند.

مرحله سوم : پیشگیری

روانشناسان کودک مانند روانشناسان دیگر علاقه‌مند اند تا جلوی مشکلات را پیش از وقوع آن بگیرند و یا حداقل قبل از آن که مشکل از کنترل خارج شود، آن را شناسایی کنند.

روانشناسان می‌توانند برنامه هایی را جهت اطلاع رسانی به کودکان و آموزش راهبرهای مقابله‌ای به آنان را تدوین و ارائه دهند.

مرحله چهارم : مشورت

روانشناسان  باید با گروهی متشکل از متخصص اطفال، روانشناسان تربیتی و کودکان استثتایی، پرستار، مشاوران تحصیلی، والدین کودک و …

همکاری داشته باشند و با مشورت آن‌ها به تصمیم گیری بپردازند.

روانشناس کودک در تهران

برای یافتن بهترین روانشناس کودک در تهران باید معیار های یک روانشناس خوب همچون درستی و صداقت ، صلاحیت و..  آشنا باشید . روانشناس کودک باید تخصص و تجربه کافی در حوزه روانشناسی کودک و نوجوان را داشته باشد . روانشناسان کودک در تهران بسیار زیاد هستند . اما تعداد اندکی از آنان مهارت لازم برای مشاوره را دارند .  شقایق درویشی روانشناس و مشاور کودک عضو انجمن روانشناسی آمریکا با داشتن سابقه درخشان در زمینه روانشناسی کودک میتواند شما را در رفع اختلالات و مشکلات فرزندتان همراهی کند .

سوالات متداول

وظیفه روانشناس کودک چیست؟

اساسا روانشناسی کودک مطالعه بر روی عملکرد های خودآگاه و ناخود آگاه کودک شماست. روانشناس کودک به بررسی چگونگی تعامل کودک با والدین، خودشان و جهان اطرافشان می پردازند تا پیشرفت و رشد ذهنی او را بسنجند.

اهداف روانشناسی کودک چیست؟

روانشناسان کودک ریشه رفتارهای غیر طبیعی کودک را یافته و به او کمک می کنند تا با این مشکلات مبارزه کند. همچنین به پیشگیری، ارزیابی و تشخیص مشکلاتی مانند اوتیسم می پردازند.

چه مواردی توسط روانشناس کودک مورد ارزیابی قرار می گیرد؟

اساسا رشد فیزیکی، رشد ذهنی و رشد احساسی کودک شما در جلسات مشترک با روانشناس کودک مورد ارزیابی قرار می گیرد.